İslami Olarak Helal Yatırım 8: Kabzı Mal ve Hayali Mahsul

Yazı dizimizin diğer bölümleri için tıklayınız
İslami Olarak Helal Yatırım: Mustafa Erol Yazı Dizisi
Es-Selamü Aleykum, sevgili okurlar,
Bu yazı dizisinin bu kadar uzayacağı aklıma gelmedi. Yazdıkça yeni konularla karşılaştık. Biz de açık kapı bırakmak istemediğimiz için yazıyoruz.
Kabzı Mal: Tarlada, ekilmiş ham ürünü, henüz yetişmeden satın alanlara kabzı mal denir. Halk arasında, henüz yetişmemiş bu ham ürüne “hayali mahsul” olarak anılır. Bu olayı çok önceden soğan üzerinden yapıldığını öğrenmiştim. Bu işi bilenler “hayali soğan” olarak ifade ederler.
Şimdi gelelim uygulamaya:
Tarla ya da ağaç üzerindeki ürün üstünden, üreticinin ihtiyacı varsa, tahmini bedel üzerinden satışını yapabilir. Bu ticarette de karşılıklı anlaşma esastır. Hz. Muhammed (s.a.v.) sadece bu hususa müsaade etmiştir.
Yoksa İslam’a göre ticarette belirgin ve kesin esaslar üzerine iş yapılır. Mal bellidir, değiştirilmez. Kandırmak olur. Borç bellidir, alacak bellidir değişmez. Faiz olur.
Ancak hiç yetişmemiş ve akıbeti tamamen belirsiz ürün için bu işlemi tavsiye etmem. Hakkında kesin bilgi sahibi değilim. Yanlış yönlendirmek istemem.
Kabzı Mal genellikle vadeli çalışır. Ödeme günü geldiğinde anlaştıkları parayı ödemekte imtina edebilirler. Bazen ürünün hasadını geciktirerek ürünün bir kısmının tarlada çürümesine neden olabilirler. Bundan dolayı da anlaşma ödemisinde kesinti yapabiliyorlar. Bu yüzden peşin çalışmakta fayda var.
Zaten dinimiz İslam, çoğu ticaret işlemlerini peşin tavsiye etmektedir.
Sonuç olarak tarladan ürün satışının esaslarını toparlayalım.
1. Tarlada veya hasat zamanı gelmiş ürün olmalı
2. Karşılıklı anlaşmaya bağlı olarak tahmini ürün miktarı ve toplam fiyatı belirlenmeli
3. Ödeme anlaşma zamanı peşin olarak yapılmalı
Son olarak hasat kesinlikle geciktirilmemelidir. Ürünün tarlada çürümesine neden olur. Bu konu israf hükümlerine girer. Fıkhen haramdır. Tüm insanlığa gönderilen rızkın boşa gitmesine neden olmayalım. Vebali ağır gelir.
Hayır dualarınızı esirgemeyin
Mustafa Erol
islamievlilik.net